پایان نامه بررسی رابطه سبک رهبری مدیران (براساس نظریه لیکرت) با
چکیده
این تحقیق به منظور گردآوری نظرات دبیران در مورد سبک رهبری مدیران مدارسشان بر اساس نظریه لیکرت و رابطه آن با میزان رضایت شغلی دبیران در مدارس می باشد. فرض اساسی این تحقیق آن است که بین سبک رهبری مدیران براساس نظریه لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد.
روش تحقیق به صورت پیمایشی است، جامعه آماری این پژوهش کلیه دبیران زن شاغل در مدارس راهنمایی دخترانه شاهد شهر تهران در سال تحصیلی 84-83 به تعداد 201 نفر می باشند که با استفاده از جدول (تاکمن) از بین 201 نفر دبیر شاغل در 11 مدرسه شاهد تعداد 133 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی تعیین گردید. جهت جمع آوری اطلاعات لازم در مورد مسأله تحقیق، از دو نوع پرسشنامه بسته پاسخ استفاده گردید. یکی پرسشنامه ای که سبک رهبری مدیران را براساس چهار سبک رهبری لیکرت مورد بررسی قرار می دهد و دیگری پرسشنامه رضایت شغلی (مینه سوتا) می باشد که میزان رضایت شغلی دبیران را از کارشان مورد بررسی قرار می دهد. روش غالب در این پژوهش روشی همبستگی پیرسون می باشد. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از بسته نرم افزاری رایانه ای (spss) و با آزمونهای تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه “Anova” و بررسی معنی دار بودن تفاوت میانگین نمرات دو گروه مستقل “t.test” و همچنین آزمون تکمیلی دیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج ذیل حاصل گردید.
1- بین سبک رهبری مدیران (براساس نظریه لیکرت) با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد
2- بین سبک رهبری آمرانه – استثماری لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری موردنظر رابطه معنی داری وجود ندارد
3- بین سبک رهبری آمرانه – خیرخواهانه لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود ندارد
4- بین سبک رهبری مشورتی لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد
5- بین سبک رهبری مشارکتی لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد.
فهرست مطالب
عنوان ………………………………………………………………………………….. صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه…………………………………………………………………………………………… 2
بیان مسأله …………………………………………………………………………………… 3
دلایل ضرورت و توجیه انجام تحقیق ………………………………………………. 3
اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………… 5
اهداف کلی تحقیق ………………………………………………………………………….. 5
اهداف ویژه تحقیق ………………………………………………………………………… 6
فرضیه‌های تحقیق …………………………………………………………………………. 6
فرضهای تحقیق یا جانشین …………………………………………………………….. 6
متغیرهای اساسی تحقیق ……………………………………………………………….. 6
تعریف عملیاتی واژه‌ها و اصلاحات …………………………………………………. 7
تعریف رهبری ……………………………………………………………………………… 7
تعریف سبک رهبری لیکرت ……………………………………………………………. 8
تعریف رضایت شغلی ……………………………………………………………………. 9
دبیران ……………………………………………………………………………………….. 10
مدارس شاهد …………………………………………………………………………….. 11
مشکلات و تنگناهای تحقیق …………………………………………………………… 11
فصل دوم: ادبیات تحقیق
بخش اول (رهبری) ……………………………………………………………………… 14
مقدمه…………………………………………………………………………………………. 14
تعریف رهبری ……………………………………………………………………………. 15
تمایز مدیریت و رهبری………………………………………………………………… 16
تعریف سبک رهبری…………………………………………………………………….. 17
تئوری‌های رهبری ………………………………………………………………………. 18
تئوری‌های شخصیتی رهبری ……………………………………………………….. 19
نظریه سنتی رهبری …………………………………………………………………….. 19
نظریة صفات شخصی رهبر………………………………………………………….. 20
تئوری‌های رفتاری رهبری …………………………………………………………… 20
مطالعت دانشگاه آیووا …………………………………………………………………. 21
مطالعات دانشگاه اُهایو ………………………………………………………………… 22
مطالعات دانشگاه میشیگان …………………………………………………………… 22
شبکه مدیریت …………………………………………………………………………….. 23
تحقیقات اسکاندیناوی ………………………………………………………………….. 25
تئوری‌های اقتضایی …………………………………………………………………….. 26
الگوی فیدلر ……………………………………………………………………………….. 26
تئوری موقعیتی هرسی و بلانچارد…………………………………………………. 28
تئوری مبتنی برتبادل نظر رهبر با اعضاء ………………………………………. 31
تئوری مسیر ـ هدف ……………………………………………………………………. 32
الگوی رهبری مشارکتی ………………………………………………………………. 34
متغیرهای موقعیتی در الگوی تجدیدنظر شده رهبری مشارکتی ………… 35
پنج شیوة رهبری در الگوی رهبری مشارکتی ………………………………… 36
سیستمهای مدیریت …………………………………………………………………….. 37
سبک رهبری لیکرت …………………………………………………………………….. 37
تئوری‌های جدید رهبری ……………………………………………………………… 41
جایگزینی رهبری ………………………………………………………………………… 41
رهبر عملگرا و رهبر ایجاد کنندة تحول ………………………………………….. 42
رهبر عملگرا ………………………………………………………………………………. 43
رهبرانی که تحول ایجاد می‌کنند ……………………………………………………. 43
بخش دوم (رضایت شغلی)……………………………………………………………. 45
ارزشها ……………………………………………………………………………………… 45
انواع ارزش ……………………………………………………………………………….. 45
نگرشها ……………………………………………………………………………………… 46
انگیزش ……………………………………………………………………………………… 47
نظریه‌های انگیزش ………………………………………………………………………. 49
تئوری‌های محتوایی …………………………………………………………………….. 50
1ـ تئوری سلسله مراتب نیازها………………………………………………………. 50
2ـ تئوری دو جنبه‌ای انسان …………………………………………………………. 53
3ـ تئوری دو عامل انگیزش ………………………………………………………….. 53
4ـ تئوری سه نیاز مک‌کلند …………………………………………………………… 54
5ـ تئوری نیازهای زیستی، تعلق و رشد ………………………………………… 55
تئوری‌های فرآیندی …………………………………………………………………….. 56
1ـ تئوری انتظار و احتمال ……………………………………………………………. 56
2ـ تئوری برابری ……………………………………………………………………….. 58
3ـ تئوری اسناد ………………………………………………………………………….. 59
انواع نگرش ……………………………………………………………………………….. 60
رضایت شغلی …………………………………………………………………………….. 62
رابطه انگیزش با رضایت شغلی ……………………………………………………. 62
1 تاریخچه مطالعات در مورد رضایت شغلی ………………………………….. 62
2 تعریف رضایت شغلی ………………………………………………………………. 63
(1-2) تعیین رضایت شغلی ………………………………………………………….. 66
3 عوامل تعیین کنندة رضایت شغلی ………………………………………………. 67
4 عوامل مؤثر بر رضایت شغلی …………………………………………………… 69
5 فاکتورهای مؤثر در رضایت شغلی از نظر «جنیفر» ……………………… 70
6 پیامدهای رضایت شغلی و عدم رضایت شغلی ……………………………. 71
7 نظریه‌های رضایت شغلی ………………………………………………………….. 72
- نظریه «بروفی»…………………………………………………………………………. 72
- نظریه «کورمن» ………………………………………………………………………. 73
- نظریه «پارسون» ……………………………………………………………………… 74
اندازه‌گیری رضایت شغلی …………………………………………………………… 75
بخش سوم (سابقه تحقیقاتی موضوع) ……………………………………………. 77
تحقیقات خارجی …………………………………………………………………………. 77
تحقیقات داخلی ……………………………………………………………………………. 80
خلاصه فصل ……………………………………………………………………………… 84
فصل سوم: روش انجام تحقیق
روش تحقیق ………………………………………………………………………………. 87
جامعه و نمونه آماری …………………………………………………………………. 88
تعداد و روش نمونه‌گیری ……………………………………………………………. 89
روش و ابزار گردآوری اطلاعات ………………………………………………….. 90
روایی و اعتبار پرسشنامه‌ها ………………………………………………………… 93
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ………………………………………………………. 95
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
بخش اول ـ توصیف داده‌ها …………………………………………………………. 97
بخش دوم ـ تحلیل استنباطی داده‌ها …………………………………………….. 120
آزمون فرضیه‌ها ………………………………………………………………………. 121
فصل پنجم: نتایج و پیشنهادها
خلاصه یافته های پژوهشی ……………………………………………………….. 125
یافته های دیگر پژوهش …………………………………………………………….. 128
محدودیتهای تحقیق …………………………………………………………………… 130
الف – محدودیتهای خارج از کنترل محقق ……………………………………. 130
ب – محدودیتهای در اختیار محقق ……………………………………………… 131
پیشنهادها ………………………………………………………………………………… 131
فهرست منابع فارسی ………………………………………………………………… 133
فهرست منابع خارجی…………………………………………………………………. 137
ضمائم……………………………………………………………………………………… 138
فهرست منابع فارسی
- 1? الوانی، سید مهدی: مدیریت عمومی، چاپ شانزدهم، نشر نی، 1380?
- 2? استونر، جیمزآرتور فینچ. آر، ادوارد فری من، دانیل آر، گیلبرت: مدیریت(سازماندهی، رهبری، کنترل) ترجمه علی پارساییان و محمد اعرابی، جلد دوم، چاپ اول، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1379?
- 3? اسماعیلی، حسن: بررسی رابطه رضایت شغلی و عملکرد آموزشی معلمان مقطع ابتدایی آموزش و پرورش منطقه 18 تهران، دانشگاه تربیت معلم، 1373?
- 4? بحرالعلوم، حسین: ارتباط بین فرهنگ سازمانی و سبک مدیریت با رضایت شغلی کارشناسان تربیت بدنی شاغل در تهران، دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تربیت معلم، 1378?
- 5? برنجی، محمدرضا: مدیریت آموزشی و آموزشگاهی، چاپ اول، گلچین،1371 .