بررسی تأثیر آموزش راهبردهای حل مسأله در پیشرفت ریاضی و بهبود نگر
چکیده:
در این پژوهش تأثیر روش آموزش راهبردهای حل مسأله بر پیشرفت تحصیلی ریاضیات و نگرش نسبت به ریاضی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش عبارت بود از: دانش‌آموزان پسر سال دوم راهنمایی مدارس شهرستان طارم در سال تحصیلی 82-81 که نمره ریاضی آنها در نیم سال اول کمتر از 12 بود. آزمودنی‌های این پژوهش به صورت تصادفی انتخاب شدند. به این ترتیب که از روی فهرست مدارس راهنمایی این شهرستان یک مدرسه به عنوان نمونه انتخاب شد. از آنجا که این مدرسه فقط دارای دو کلاس راهنمایی بود، دانش‌آموزان این دو کلاس که نمره ریاضی نیم سال اولشان کمتر از 12 بود انتخاب و پیش‌آزمون مقیاس نگرش سنج نسبت به ریاضی بر روی آنها اجرا گردید. در این میان 30 نفر به عنوان گروه آزمایش و گواه انتخاب شدند. سپس آموزش روش راهبردهای حل مسأله بر روی گروه آزمایشی به اجرا درآمد (به مدت 7 جلسه) و در پایان یک آزمون پیشرفت تحصیلی ریاضی و نیز پس آزمون مقیاس نگرش نسبت به ریاضی بر روی دو گروه اجرا گردید.
نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که این روش پیشرفت تحصیلی گروه آزمایشی را در قیاس با گروه گواه افزایش داد همچنین نگرش گروه آزمایش را هم نسبت به ریاضیات بهبود بخشید.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه
بیان مسئله
ضرورت تحقیق
اهداف تحقیق
فرضیه‌های پژوهش
تعریف اصطلاحات و متغیرها
تعریف نظری راهبردهای حل مسئله
تعریف عملیاتی راهبردهای حل مسئله
متغیرهای تحقیق
متغیر مستقل
متغیر وابسته
متغیرهای کنترل
تعریف عملیاتی آموزش راهبردهای حل مسأله (متغیر مستقل)
تعریف نظری نگرش (متغیر وابسته اول)
تعریف عملیاتی نگرش نسبت به ریاضی (متغیر وابسته اول)
تعریف نظری پیشرفت تحصیلی ریاضیات (متغیر وابسته دوم)
تعریف عملیاتی پیشرفت تحصیلی ریاضیات (متغیر وابسته دوم)
فصل دوم: پیشینه و زمینه‌های نظری پژوهش
مقدمه
الف) مبانی نظری در زمینه موضوع تحقیق
تعریف و ویژگیهای مسئله و حل مسئله
حل مسئله و انتقال یادگیری
رابطه بین تفکر انتقادی و حل مسئله
راهبردهای حل مسئله و فراشناخت
عنوان صفحه
نظریه‌های پیرامون حل مسئله
حل مسئله از دیدگاه رفتارگرایان
حل مسئله از دیدگاه گشتالت
رویکرد خبرپردازی به حل مسئله
مراحل آموزش حل مسئله (الگوی دی چکووکرافورد)
طرح جورج پولیا پیرامون حل مسئله
مبانی نظری در زمینه نگرش
تعریف نگرش
ویژگیها و ابعاد نگرش
تغییر نگرش
الگوهای یادگیری تغییر نگرش
الف) نظریه محرک – پاسخ
نظریه هاولند
ب) نظریه مشوقها و تعارضها
الگوهای شناختی تغییر نگرش
الف) نظریه تعادل
ب) نظریه توافق
ج) نظریه همسازی شناختی
د) نظریه قضاوت اجتماعی
الگوهای کارکردی
نگرشها و آموزش و پرورش
ب) یافته‌های پژوهش در زمینه موضوع تحقیق
فصل سوم: روش تحقیق
روش تحقیق
جامعه آماری
نمونه و روش نمونه‌گیری
ابزار پژوهش
عنوان صفحه
شیوه اجرا
روش تجزیه و تحلیل داده‌ها
فصل چهارم: تحلیل نتایج و بیان توصیفی یافته‌ها
4-1) مقدمه
4-2) آزمون همتاسازی
4-3) تحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی
4-4) تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آمار استنباطی
الف) فرضیه اول
ب) فرضیه دوم
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
نتایج پژوهش
محدودیتهای پژوهش
پیشنهادات به پژوهشگران
ضمائم و پیوستها
فهرست منابع فارسی
فهرست منابع لاتین
پرسشنامه پژوهش
تکالیف ارائه شده
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول (3-1) مقایسه درصد صفحات کتاب اختصاص یافته به مواد سه‌گانه و درصد نمرات
امتحانی
جدول (4-1) مقایسه شاخص‌های آماری نمرات ثلث دوم دو گروه تجربی و گواه
جدول (4-2) توزیع فراوانی نمرات گروه گواه در پیش‌آزمون مقیاس نگرش‌سنج نسبت به
ریاضی
جدول (4-3) اندازه‌های گرایش مرکزی و تغییرپذیری مربوط به نمرات گروه گواه در پیش
آزمون نگرش نسبت به ریاضی
جدول (4-4) توزیع فراوانی نمرات گروه گواه در پس آزمون مقیاس نگرش‌سنج نسبت به
ریاضی
جدول (4-5) اندازه‌های گرایش مرکزی و تغییرپذیری مربوط به نمرات پس آزمون مقیاس نگرش
نسبت به ریاضی
جدول (4-6) توزیع فراوانی نمرات گروه گواه در پس آزمون پیشرفت تحصیلی ریاضی
جدول (4-7) اندازه‌های گرایش مرکزی و تغییرپذیری مربوط به نمرات پس آزمون پیشرفت
تحصیلی ریاضی گروه گواه
جدول (4-8) توزیع فراوانی نمرات گروه آزمایشی در پیش آزمون نگرش نسبت به ریاضی
جدول (4-9) اندازه‌های گرایش مرکزی و تغییرپذیری مربوط به نمرات پیش آزمون نگرش
گروه آزمایش
جدول (4-10) توزیع فراوانی نمرات گروه گواه در پس آزمون مقیاس نگرش‌سنج نسبت به
ریاضی
جدول (4-11) اندازه‌های گرایش مرکزی و تغییرپذیری مربوط به نمرات پس آزمون نگرش نسبت
به ریاضی گروه گواه
جدول(4-12) توزیع فراوانی نمرات گروه‌آزمایشی در پس‌‌آزمون پیشرفت تحصیلی ریاضی
جدول (4-13) اندازه‌های گرایش مرکزی و تغییرپذیری مربوط به نمرات پس آزمون پیشرفت
تحصیلی ریاضی گروه آزمایش
جدول (4-14) اطلاعات حاصل از تحلیل داده‌ها، اجرای آزمون t و استخراج t جدول در مورد
فرضیه شماره 1
جدول (4-15) اطلاعات حاصل از تحلیل داده‌ها، اجرای آزمون t و استخراج t جدول در مورد
فرضیه شماره 2
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل (2-1) بازنمایی شناختی مسئله از یک ساخت شناختی اثر گرینو
شکل (2-2) استراتژی احتمالی گرینو
شکل (2-3) واحد TOTE
شکل (2-4) مسئله پاندول دی چکووکرافورد
شکل (2-5) مراحل مختلف فرایند تغییر نگرش بر طبق الگوی هاولند
شکل (2-6) ساختهای شناختی متعادل و نامتعادل
شکل (3-1) طرح پس آزمون با گروه کنترل
شکل (3-2) طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل
فهرست نمودار
عنوان صفحه
نمودار (4-1) مقایسه میانگین نمرات پیشرفت تحصیلی ثلث دوم درس ریاضی
نمودار (4-2) نمودار ستونی میانگین‌های دو گروه گواه و آزمایش در آزمون پیشرفت تحصیلی
ریاضیات
نمودار (4-3) نمودار ستونی میانگین‌های نمرات حاصل از تفاوت نمرات
آزمودنی‌های دو گروه گواه و آزمایش در پیش آزمون و پس آزمون مقیاس نگرش نسبت به ریاضیات