پایان نامه بررسی اثر بخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاورهای ب
مقدمه
خانواده ؛ این واحد به ظاهر کوچک اجتماعی ؛ از ارکان عمده و از نهادهای اصلی هر جامعه به شمار می رود . در واقع ؛ خانواده را می توان خشت زیر بنایی جامعه و کانون اصلی حفظ سنت و رسوم و ارزشهای والا ؛ مورد احترام و شالوده ی مستحکم مناسبات پایدار اجتماعی و روابط میان افراد دانست که مهد پرورش فکر و اندیشه و اخلاق و تعالی روح انسانی به شمار می رود .
خانواده اساساً کانون کمک ؛ تسکین ؛ التیام ؛ و شفا بخشی است . کانونی است که باید فشارهای روانی وارد شده بر اعضای خود را تخفیف دهد و راه رشد و شکوفایی آن را هموار کند . اگر خانواده ؛ محیط سالم و سازنده ای بر ای اعضای خود باشد و نیازهای جسمانی و روانی آنها را براورده سازد بی شک نیاز آنان به نهادهای درمانی خارج از خانواده کاهش خواهد یافت .
در این میان ؛ با توجه به اهمیت حفظ خانواده در جامعه ؛ یکی از مشکلات شایع که توجه خانواده – درمانگران را به خود جلب کرده ؛ عدم ابراز مطلوب احساسات است . این مشکل ممکن است ؛ باعث عدم رضایت زناشویی شود ؛ نارضایتی زناشویی ؛ ناشی از انتخاب رفتارهای غیر مسئولانه و نادرست در رابطه زناشویی است . هر انسانی نیازهایی دارد و بر اساس هر نیازی دارای خواسته هایی است . ما رفتارهای خود را طوری انتخاب می کنیم که مؤید دنیای ادراکی ما باشد . تضاد خواسته های زوجین ؛ غیر واقعی بودن خواسته ها و ناتوانی در ارزیابی درست از رفتارهای خود موجب عدم رضایت زناشویی می گردد .
( گلاسر1 2000 ، به نقل از عزیزی ، 1386 )
نارضایتی زناشویی زمانی بالا می گیرد که ابراز احساسات بین زوجین به صورت نامطلوب و غیر صحیح صورت گیرد و به عنوان یکی از عوامل ؛ در کنار سایر عوامل نارضایتی به حساب می آید و باعث اختلافهای جزئی تا تعارضات شدید می شود ( ادیب راد 1383 ) .
از آنجایی که بروز نارضایتی زناشویی می تواند یکی از مقدمات جدایی و طلاق باشد ؛ اگر این مسأله به گونه ای حل و کنترل شود ؛ به جدایی زوجین ختم نمی شود ؛ در غیر اینصورت به طلاق منجر خواهد شد . در کشورهای غربی آمار طلاق و جدایی بیش از 50 درصد می رسد . یعنی ؛ از هر دو ازدواج که برای اولین بار صورت می گیرد یکی از انها به طلاق منجر می شود ؛ که یکی از مهمترین عوامل آن نارضایتی زناشویی و ناتوانی طرفین در ابراز صحیح و مطلوب احساسات است . ( فرح بخش ؛ 1383 ) .
تحقیقات نشان داده است که آمار طلاق در جامعه ی ایران نیز روبه افزایش است به طوری که از سال 1372 تا 1378 این میزان از 3/6 درصد به 15 درصد نسبت به میزان ازدواج افزایش یافته است ( فریدی 1385 ، به نقل از عزیزی، 1386) .
تحلیل ارتباط محاوره ای علاوه بر زبانی ساده و جذاب ؛ همخوانی با ارزشها ؛ مفاهیم فرهنگی و مذهبی ما نظریه ای است که در مورد شخصیت و روش منظمی است برای روان درمانی به منظور رشد و تغییرات شخصی به کار گرفته می شود ( جونز ؛ استوارت به نقل از دادگستر 1385 )
رویکرد تحلیل ارتباط محاوره ای ؛ به اشخاصی که به جای تطبیق با دیگران می خواهند تغییر کنند ؛ به اشخاصی که به جای سازش می خواهند دگرگونی در درون خود به وجود آورند جوابهای تازه ای داده است . هریس1 می گوید : یکی از علت های عمده ای که تحلیل ارتباط محاوره ای ؛ چنین امید گسترده ای را در پر کردن شکافهای بین نیاز و وسیله درمانی به ما می دهد ؛ آن است که این روش بهتر از هر جا در گروه ها ثمر بخش است .
از طریق روش تحلیل ارتباط محاوره ای گروهی به اعضا کمک می شود تا در سطح مقبول و مناسبی با دیگران ارتباط برقرار سازند و آگاهی و ارتباط خود را با دیگران فزونی بخشند .
به نظربرن2 ( 1961) مراحل تغییر رفتار عبارتند از : زدودن عوامل نامناسب از رفتار ؛ تخلیه ی روانی ؛ توصیف و روشن سازی شیوه های ارتباط و جهت یابی جدید ( شفیع ابادی 1385 ) .
بیان مسئله :
انسان باید نیازهای زیستی خود را در اوضاع و احوال اجتماعی به ویژه خانواده ارضا نماید . اوضاع و احوال زندگی دائم در حال تغییر و دگرگونی است ؛ چرا که هیچ انسانی در خلاء زندگی نمی کند و بخش قابل ملاحظه ای از رفتار انسان مراوده با سایر مردم بخصوص اعضا خانواده اش است . انسان در بسیاری از شئون زندگی اجتماعی و خانوادگی خود با سایر افراد جامعه و اعضای خانواده در رابطه با فعل و انفعالات مداوم قرار دارد . او باید برای ادامه حیات و تأمین حوائج خود به زندگی گروهی تن دهد و با دیگران برای رسیدن به هدفهای مشترک ؛ تشریک مساعی کند . در چنین شرایطی و در ارتباط با سایر افراد جامعه و خانواده است که هر کس ناگزیر باید به نوعی سازگاری رضایت بخش دست یابد و به همین دلیل است که مشکلات و موانع سازگاری انسان از حیات اجتماعی و خانوادگی او سرچشمه می گیرد (مورینو 1975 ؛ به نقل از مهرآبادی 1385) .
خانواده به عنوان بنیادی ترین نهاد اجتماعی ؛ نیاز به ایجاد در روابط زناشویی پر داوم دارد . تحقق این رابطه ؛ مستلزم دستیابی به اهداف زندگی مشترک است . خانواده به عنوان یک نهاد اجتماعی ؛ همچون دیگر نهادهای اجتماعی در حال پیچیده تر شدن است ؛ به طوری که عضویت و تداوم زندگی در آن توسط یک زوج ؛ مستلزم مهارتهایی بسیار بیشتر از دوران گذشته است . فقدان این مهارتها بخصوص ابراز احساسات مطلوب بین زوجین موجب افزایش نارضایتمندی زناشویی و نتیجتاً طلاق شده است ( نور الهی 1382 ) .
فهرست مطالب
چکیده 000000000000000000000000000000000000000000000000000000?000000000000 1
فصل اول:کلیات پژوهش000000000000000000000000000000000000000000000000000000 2 مقدمه3000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
بیان مساله5000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
اهمیت وضرورت انجام تحقیق 6000000000000000000000000000000000000000000000000000
اهداف پژوهش 900000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
فرضیه های تحقیق1000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
متغیرها100000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
تعریف نظری متغیرهای تحقیق 1000000000000000000000000000000000000000000000000000
تعریف عملیاتی متغرهای تحقیق1200000000000000000000000000000000000000000000000000
فصل دوم: ادبیات وپیشینه پژوهش00000000000000000000000000000000000000000000000 13
مقدمه 1400000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
خانواده وساختار آن 0000000000000000000000000000000000000000000000000000000 15
رضایت زناشویی15000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
عوامل موثر بر رضایت زناشویی 000000000000000000000000000000000000000000000000 16
تاثیر رضایت زناشویی برسایرابعادزندگی000000000000000000000000000000000000000000 29
نظریه چرخه زندگی00000000000000000000000000000000000000000000000000000000 31
عوامل آسیب رسان به رضایت زناشویی 350000000000000000000000000000000000000000000
رضایت زناشویی وابراز احساسات3600000000000000000000000000000000000000000000000
ابراز احساسات370000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
پایه های ارتباط زناشویی 38000000000000000000000000000000000000000000000000000000
موفقیت روابط زناشویی390000000000000000000000000000000000000000000000000000000
بیان عواطف واحساسات400000000000000000000000000000000000000000000000000000000
تعارض درابرازاحساسات وعواطف41000000000000000000000000000000000000000000000000
چگونه احساسات ناخوشایندخودراباهمسردرمیان بگذاریم؟410000000000000000000000000000000
قواعد بیانگر احساسات4300000000000000000000000000000000000000000000000000000000
ابرازعشق ومحبت زوجین نسبت به یکدیگر45000000000000000000000000000000000000000000
عوامل موثردررابطه سالم زناشویی450000000000000000000000000000000000000000000000000
توجه (رفتارکلامی وغیرکلامی) 4600000000000000000000000000000000000000000000000000
گوش دادن470000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
ستایش وتقدیر4700000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
رابطه زناشویی ازدیدگاه اسلام48000000000000000000000000000000000000000000000000000
تحلیل محاوره ای…. 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000 49
فرضهای فلسفی(TA) 000000000000000000000000000000000000000000000 000000000 51
خوشگذرانی-نقش –بازی کردن 000000000000000000000000000000000000000000000 51
کاربرد-اهداف تغییرات در(TA) 0000000000000000000000000000000000000000000 51
استقلال 0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 52
ارتباط باز 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 53
دستورالعمل درمان-سه (P ) 0000000000000000000000000000000000000000000000 54
الگوی حالات روانی0000000000000000000000000000000000000000000000000000 54
والد0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 54
بالغ00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 55
کودک00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 56
وضعیتهای زندگی000000000000000000000000000000000000000000000000000000 57
من خوب نیستم شما خوب هستید000000000000000000000000000000000000000000 57
من خوب نیستم شما خوب نیستید000000000000000000000000000000000000000000 58
من خوب هستم شما خوب نیستید000000000000000000000000000000000000000000 59
من خوب هستم شما خوب هستید000000000000000000000000000000000000000000 59
آسیب شناسی ساختاری 0000000000000000000000000000000000000000000000000 60
آلودگی 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 60
طرد000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 62
تحلیل تبادلها-وقت گذرانی0000000000000000000000000000000000000000000000000000 63
کلک بازی قصه ها0000000000000000000000000000000000000000000000000000 64
روابط متقابل0000000000000000000000000000000000000000000000000000000 65
روابط متقابل مکمل0000000000000000000000000000000000000000000000000 65
روابط متقابل متقاطع00000000000000000000000000000000000000000000000 67
نوازش0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 68
مثلث نمایشی کارپمن00000000000000000000000000000000000000000000000 68
تحلیل ارتباط محاوره ای ودرمان00000000000000000000000000000000000000 69
تعریف گروه0000000000000000000000000000000000000000000000000000000 70
روان درمانی گروهی00000000000000000000000000000000000000000000000 70
هدفهای گروه درمانی0000000000000000000000000000000000000000000000 70
گروه درمانی بارویکردتحلیل محاوره ای00000000000000000000000000000000 71
وظایف درمانگر وهدف درمان بارویکردتحلیل محاوره ای00000000000000000000 71
خانواده درمانی00000000000000000000000000000000000000000000000000000 72
تحقیقات انجام شده درداخل00000000000000000000000000000000000000000000 72
تحقیقات انجام شده درخارج00000000000000000000000000000000000000000 72
خلاصه وجمع بندی000000000000000000000000000000000000000000000000 76
فصل سوم:روش انجام پژوهش 0000000000000000000000000000000000000000000 78
روش پژوهش 000000000000000000000000000000000000000000000000000 79
جامعه مورد مطالعه000000000000000000000000000000000000000000000000 79
حجم نمونه وروش نمونه گیری00000000000000000000000000000000000000 79
ابزارهای جمع آوری اطلاعات: 000000000000000000000000000000000000000 79
الف)پرسشنامه انریچ 00000000000000000000000000000000000000000000000 80
ب)پرسشنامه بیان احساسات 0000000000000000000000000000000000000000 81
روش اجرای پژوهش00000000ر00000000000000000000000000000000000000 82
روشهای آماری وتجزیه وتحلیل اطلاعات 0000000000000000000000000000000 83
فصل چهارم : تجزیه وتحلیل آماری 0000000000000000000000000000000000000 84
تجزیه وتحلیل توصیفی داده ها وجدولها 00000000000000000000000000000000 85
تجزیه وتحلیل استنباطی یافته ها و فرضیه ها000000000000000000000000000000 93
فصل پنجم: بحث ونتیجه گیری 000000000000000000000000000000000000 0000 96
مقدمه0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 97
بحث در زمینه فرضیه های پژوهش 00000000000000000000000000000000000 97
پیشنهادها0000000000000000000000000000000000000000000000000000000 99
الف :براساس یافته ها000000000000000000000000000000000000000000000 99
ب: برای آیندگان 0000000000000000000000000000000000000000000000000 99
محدودیتهای پژوهش0000000000000000000000000000000000000000000000 99
منابع000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 100
پیوستها000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 111
منابع فارسی:
- قرآن مجید.
- آرمان، سرور وزارعی، ناهید (1383)، بررسی اثر بخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری بر عملکرد خانواده و رضایت زناشویی در مادران مبتلا به اوتیسم، ارائه شده در نخستین کنگره آسیب شناسی خانواده در ایران.
- ابراهیمی، محمدرضا (1385)، ازدواج و رضایت زناشویی، مقالات علمی و تخصصی در زمینه روانشناسی بالینی و مباحث مرتبط، فروردین ماه.
- احمدی، خدابخش، (1383)، بررسی تأثیر روش مداخله تغییر شیوه زندگی بر کاهش ناسازگاری زناشویی، پایان نامه دکتری، دانشگاه طباطبایی، تهران.
- اربابان اصفهانی، مرضیه، (1385)، بررسی رابطه بین رضایتمندی و سازگاری زناشویی مردان و زنان شهر اصفهان، دومین کنگره سراسری آسیب شناسی خانواده در ایران (1385).
- ادیب راد، نسترن و منصور، لادن (1383)، مقایسه بین تعارض زناشویی و ابعاد آن در مراجعین زن و مرکز خدمات مشاوره ای دانشگاه شهید بهشتی در زنان عادی، تازهها و پژوهشهای مشاوره، جلد2، شماره11?
- استوارت، یان و جونز، ون ، روشهای نوین در روان شناسی تحلیل رفتار متقابل، ترجمه دادگستر، بهمن، (1385)،تهران: چاپ چهارم، ص 117،28،23،21،10،9 تا 123،151 ،473 و 474?
- الیس، البرت، هارپر، زندگی عاقلانه، ترجمه فیروز بخت، مهرداد (1377)، انتشارات رشد، تهران.
- امانی، احمد و همکاران، (1383)، مطالعه تأثیر درمانی شناختی، رفتاری به شیوه گروهی بر رضایتمندی زناشویی در زنان، نخستین کنگره سراسری آسیب شناختی خانواده تهران.
- امینی قمی، محمد، (1380)، بررسی رابطه ابراز احساسات زوجین با رضایت زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
- براتی، طاهره، (1375)، بررسی تأثیر تعارضات زناشویی بر روابط متقابل زن و شوهر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
- برنشتاین، ف، اچ و برنشتاین، م، تی، زناشویی درمانی، ترجمه ح، پورعابدی نائینی و غ، منشئی،(1380) تهران انتشارات رشد.
- برن، اریک، تحلیل رفتار متقابل، ترجمه فصیح، اسماعیل، تهران (1374)، نشرالبرز، چاپ اول، ص6، 61?
- بک، ارون، تی، عشق هرگز کافی نیست، ترجمه قراچه داغی، مهدی،(1385)، انتشارات آسیم، چاپ نوزدهم، ص 223، 224، تهران