شایان نود

1-1 تعریف زبان
تعریف های زیادی از زبان در فرهنگ‌های مختلف علمی و در تمدن های گوناگون وجود دارد. اما در یک تعریف کلی، زبان نظامی از علایم و اشارات است و پیدایش آن به هر گونه که باشد، از پیچیده‌ترین پدیده‌های عالم به شمار می‌رود که مهمترین کارکرد آن ایجاد ارتباط و انتقال آراء و افکار و فرهنگ و … به شمار می‌رود ( حاجی زاده، 1388: 9) « جین اچسون» در تعریف زبان گفته اشت : « زبان سیستم نظام‌مندی از علایم آوایی (صوتی) قراردادی است که مشخصه‌های ویژه‌ی جابجایی، انتقال فرهنگی، خلاقیت و دوگانگی آن در نظام ارتباطی حیوانی کمیاب و نایاب است ( اچسون، 1370: 30 ) به نظر می‌آید نخستین کسی که زبان را تعریف کرده « ابن جنی» در کتاب  “الخصائص” است. تعریف او از زبان خیلی شباهت به تعاریف دانشمندان معاصر دارد. تعریف او بیشتر جوانب تعریف  ” زبان شناسی ” در روزگار ما را دارا است. این دانشمند قرن چهارم هجری قمری در تعریف زبان در کتاب الخصائص می‌گوید: پیرامون زبان و ماهیت آن باید گفت « انّها اصوات یعّبر بها کلُّ قومٍ عن أغراضهم» ( ابن حنی، 1952 : 1/33 ). اینکه گفته زبان مجموعه‌ی « اصوات» است تعریف دانشمندان روزگار معاصر است. و جالب اینکه ابن جنّی اشاره به « نوشتار» نکرده ، بلکه « گفتار» را پایه تعریف خود قرار داده و در صورتی که در گذشته زبان شناسان نوشتار را اساس کار خود قرار داده و تا قرن نوزدهم در اروپا همین روش ادامه داشت.دائرة المعارف انگلیسی، بخش زبان  ، زبان را « مجموعه رموز صوتی» تعریف می‌کند و با مراجعه به دائرة  المعارف امریکایی ، بخش علم زبان  در تعریف زبان آمده است:زبان، « مجموعه علایم صوتی اصطلاحی‌» است و سپس تاکید می‌کند که « نوشتار» داخل زبان نیست. دو سوسور نیز بررسی زبان را به عنوان « اصوات» و نه « نوشته‌ها » دیده است ( جعفری، 1381: 28-27 ).

1-2 تحول و تطور زبان

  آنچه مسلم است با پیشرفت و دگرگونی زندگی بشر واژه‌های جدید پدیدار می‌شود. گاهی واژگان متداول در فرهنگ جدید جامعه کاربرد و معنی تازه می‌یابد. گاهی هم واژه‌ها تغییر ظاهری اندکی پیدا می‌کنند. یکی از مواردی که دانشمندان بر آن اتفاق نظر دارند این است که زبان،‌به دلیل گوناگون، دگرگون می‌شود . ضرورت تطور و دگرگونی زبان امریست که از دید دانشمندان پیشتاز مسلمان نیز دور نمانده است. هر چند برخی از بزرگان پیشین ( مانند ابن فارس) به برتری زبان عربی اعتقاد داشته اند.و این عقیده به آنان اجازه نداده است تطور و تحول زبان را بپذیرند آن ها زبان عربی را متأثر از دیگر زبان ها ندانسته ‌اند. در چارچوپ تحول و تطور زبان ابن جنی نه فقط تأثر از دیگر زبان ها را پذیرفته بلکه به چندین نمودار از انتقال واژه های بیگانه بر زبان عربی پرداخته و چگونگی انتقال آن را بیان داشته است. اساساً ابن جنی تأثرزبان عربی از دیگر زبان‌ها را یکی از موجبات تطور و پیشرفت آن دانسته و دلایل دیگری نیز برای آن نقل می‌کند . یکی از دلایل وی این است که چون افراد متکلم به یک زبان معمولاً موارد سنگین و دشوار زبان را کنار می‌گذارند و میل به شیوه‌ها و واژه‌های راحت تر دارند، پس زبان  دچار تطور می‌شود ( الراجحی ،1998: 94 ) .بنابراین قرض گیری واژگان از زبان های دیگر یکی از عوامل مهم تغییر زبان می‌باشد به نظر می‌رسد که انسان به استفاده از واژگان مشخصی گرایش دارد، یعنی از اصطلاحات و شیوه های جدید، کلمات جدید و مفید و بخصوص از تلفظ خاص و جدید استفاده می‌کند، البته تا زمانی که به طور جدی به گفتار خویش لطمه نزند، زبان شناسان تاریخی در شرح تغییراتی که در زبان‌ها، پس از انشعاب از زبان های مادر قدیمی، پیش آمده موفق بوده ‌اند. آنها روشی را به دست داده‌اند که می‌توانند به وسیله ی آن و با توجه به تشابهات و اختلافات زبانی به تشخیص زبان های بومی و مرتبط از زبان های غیر بومی و غیر مرتبط و زبان های مهاجر پرداخته و تجاوزات زبانی و تماس های بین مردم را از طریق زبان تخمین بزنند . (عسکری خانقاه، 1371 :138 ).

فصل اول : کلیاتی درباره زبان شناسی

1-1 تعریف زبان

1-2 تحول و تطور زبان

1-3 تاریخچه زبان شناسی

1-4 زبان شناسی نوین

1-5 روش‌های زبان شناسی نوین

1-5-1 زبان شناسی تطبیقی

1-5-2- زبان شناسی توصیفی

1-5-3- زبان شناسی تاریخی

1-5-4- زبان شناسی مقابله یی

1-6 ارتباط زبان شناسی با سایر علوم

1-6-1 زبان شناسی و تعلیم و تربیت

1-6-2 زبان شناسی و روان شناسی

1-6-3 زبان شناسی و فلسفه

1-6-4 زبان شناسی و مردم شناسی

دانلود فایل