پایان نامه بررسی موانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در
چکیده
پیشرفت سریع و شگرف در فن آوری همواره با افزایش روز افزون رقابت در بازارهای جهانی و پیوستن به موافقت نامه های تجاری مطرح شده در دنیا نظیر سازمان تجارت جهانی ( W.T.O) مدیران واحدهای انتفاعی را ناگزیر از افزایش بهره وری و بهبود مستمر عملیات کرده است. چنین شرایطی بسیاری از واحدهای انتفاعی را وادار کرده که از دیدگاه حسابداری بهای تمام شده سنتی فاصله گرفته و به ایجاد مدیریت هزینه تمایل نشان دهند. در کشور ما به نظر می رسد عواملی چون فزونی تقاضای محصولات کشاورزی نسبت به عرضه آن و وجود سیستم تضمین قیمت محصولات کشاورزی و هزینه یابی پیچیده در بخش کشاورزی به دلیل ویژگی های خاص این صنعت، مانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در محصولات کشاورزی می شود. لذا در تحقیق حاضر سعی گردیده در مرحله اولیه سیستم حسابداری قیمت تمام شده محصولات کشاورزی در شرکتهای کشت و صنعت موجود در قلمرو تحقیق بررسی و نقاط ضعف سیستمهای مزبور و موانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در شرکتهای کشت و صنعت شناسایی و در نهایت سعی در ارئه پیشنهاد و راهکار مناسب می شود. برای این کار موانع مطرح شده، در قالب فرضیات تحقیق با استفاده از ابزارهایی چون پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده و با بهره گیری از نظرات مدیران و کارشناسان مالی و حسابداری شرکتهای مذکور با استفاده از آزمونهای آماری T-test و فریدمن مورد آزمون و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.
نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آنست که عدم اجرای یکنواخت استانداردهای حسابداری به دلیل عدم همسان سازی روشهای مختلف حسابداری با شرایط بخش کشاورزی، وجود سیستم تضمین قیمت و بی توجهی به محاسبه شاخصهای عملکرد (مالی و فنی) و عدم هزینه یابی صحیح محصولات بدلیل عدم وجود مراکز هزینه متناسب با شرایط بخش کشاورزی و تخصیص نامتناسب مخارج انجام شده به هزینه دوره یا هزینه محصول همچنین عدم محاسبه و گزارش صحیح ضایعات عادی و غیرعادی از جمله موانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در شرکتهای مذکور می باشند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
فصل اول : طرح تحقیق 2
1-1 مقدمه 3
1-2 بیان مسأله 5
1-3 ضرورت انجام تحقیق 14
1-4 پیشینة تحقیق 15
1-5 فرضیات تحقیق 17
1-6 اهداف تحقیق 18
1-7 متدلوژی و روش تحقیق 19
1-8 روش ها و ابزارهای گرد آوری اطلاعات 19
1-9 قلمرو تحقیق 20
1-10 محدودیت های تحقیق 21
1-11 تعریف عملیات متغیرها و واژه های کلیدی 21
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق 26
2-1 مقدمه 27
2-2 حسابداری بهای تمام شده
2-3 تحولات حسابداری بهای تمام شده 36
2-4 تولید کنندگان محصولات کشاورزی 37
2-5 نظام های بهره برداری و انواع آن 38
2-6 شرکت های کشت و صنعت 38
2-7 شرکت کشت و صنعت مغان 38
2-8 مراحل تولید در عملیات کشاورزی 39
2-8-1 مرحله کاشت 39
2-8-2 مرحله داشت 40
2-8-3 مرحله برداشت 40
2-9 طبقه بندی هزینه های کشاورزی 41
2-9-1 طبقه بندی هزینه ها مطابق عملیات 41
2-9-2 طبقه بندی هزینه ها از طریق گرایش به تغییر در اثر تغییر حجم فعالیت 42
2-9-2-1 اقلام ثابت بهای تمام شده 42
2-9-2-2 اقلام متغییر بهای تمام شده 43
2-9-2-3 اقلام مختلط بهای تمام شده 43
2-9-2-4 اقلام نیمه متغییر بهای تمام شده 43
2-9-2-5 اقلام نیمه ثابت بهای تمام شده 43
2-9-3 طبقه بندی هزینه ها بر اساس ارتباط با دوره حسابداری 44
2-9-3-1 هزینه های سرمایه ای 44
2-9-3-2 هزینه های غیر سرمایه ای (جاری) 45
2-9-4 طبقه بندی هزینه ها بر اساس نحوه اندازه گیری و تخصیص 46
2-9-4-1 هزینه های مستقیم 46
2-9-4-2 هزینه های غیر مستقیم
2-9-5 طبقه بندی هزینه ها بر اساس عوامل و عناصر تشکیل دهنده محصول 47
2-9-5-1 هزینه مواد مستقیم
2-9-5-2 هزینه دستمزد مستقیم
2-9-5-3 هزینه های غیر مستقیم( سربار ساخت)
2-10 سیستم و روش های هزینه های مناسب محصولات کشاورزی
2-10-1 سیستم ثبت ادواری موجودی ها
2-10-2 سیستم ثبت دائمی موجودی ها
2-10-2-1 سیستم هزینه یابی سفارش کار
2-10-2-2 سیستم هزینه یابی مرحله ای
2-11 روش های هزینه یابی واقعی- نرمال- استادارد
2-11-1 هزینه یابی واقعی
2-11-2 هزینه یابی نرمال
2-11-3 هزینه یابی استاندارد
2-12 هزینه یابی محصولات فرعی و محصولات مشترک
2-13 هزینه های تولید محصولات زراعی
2-13-1 هزینه های مواد مستقیم تولید 53
2-13-1-1 هزینه آب مصرفی
2-13-1-2 هزینه بذر مصرفی 53
2-13-1-3 هزینه کود مصرفی 54
2-13-2- دستمزد مستقیم تولیدی 55
2-13-3 سربار جذب شده 55
2-14 حسابداری موجودی محصولات کشاورزی توسط تولید کنندگان 56
2-15 اصول خاص حسابداری محصولات کشاورزی 62
2-15-1- محصولات دشتی (دیمی) و ردیف کاشت (آبی) 62
2-15-2- گیاهان نیمه پایدار 63
درختان میوه و تاکستانها 64
2-16 اصول حسابداری مرتبط با هزینه های آماده سازی و بهسازی زمین، پرورش اشجار،درختان داربست و گیاهان نیمه پایدار 67
2-17 هزینه های قبل از کاشت و بعذ از برداشت محصول و روش ثبت آن 71
2-18 بهای تمام شده محصولات در جریان رشد 71
2-19 کاشت مجدد کامل و کاشت مجدد ترمیمی 72
2-20 افت یا رکود تولید 72
2-12 هزینه های ضایعات عادی و غیر عادی 73
2-22 شناسائی هزینه های جذب نشده در تولید 74
2-23 هزبنه های فعالیت های تحقیق و توسعه 75
2-24 مراکز هزینه تولید 75
2-24-1 مراکز هزینه تولیدی 76
2-24-1-1 مراکز هزینه تولید آب 76
2-24-1-2 مراکز هزینه تولید زراعی 77
2-24-1-3 مراکز هزینه عمومی تولید 77
2-24-2 مراکز هزینه خدماتی تولید 77
2-25 روش های تسهیم هزینه های تولید 78
2-26 سیاست تضمین خرید و تضمین قیمت 79
2-27سامانه فعلی محاسبه بهای تمام شده محصولات زراعی در ایران 81
فصل سوم: روش تحقیق 83
3-1 مقدمه 84
3-2 انواع تحقیق 85
3-3 فرآیند تحقیقات کاربردی و بنیادی 87
3-3-1 بیان مسأله 88
3-3-2 تدوین وتنظیم فرضیه 88
3-3-3 روش های و ابزارهای گرد آوری اطلاعات 91
3-3-4 جامعه آماری و نمونه آماری
3-3-5 آزمون های آماری مورد استفاده در تحقیق 94
3-3-5-1 روایی 94
3-3-5-2 پایایی 95
3-3-5-3 تکنیک های آماری Z و فریدمن 97
فصل چهارم 99
4-1- مقدمه 100
4-2- روشهای توصیفی و تحلیل های آن 101
4-3- روش های استنباطی و تحلیل های آن 110
4-4 – آزمونهای فرضیات تحقیق 112
4-4-1- آزمون فرضیه اول 112
4-4-2- آزمون فرضیه دوم 113
4-4-3- آزمون فرضیه سوم 115
4-4-4- آزمون فرضیه چهارم 117
4-4-5- آزمون فرضیه پنجم 119
4-4-6- آزمون فرضیه ششم 120
4-4-7- آزمون فرضیه هفتم 122
4-4-8-آزمون فرضیه هشتم 123
4-4-9- آزمون فرضیه اصلی 124
4-5- آزمونهای آماری مربوط به ویژگیهای دموگرافیک پاسخ دهندگان 126
4-5-1- میزان تحصیلات 126
4-5-2- رشته تحصیلی 128
4-5-3- سابقه خدمت 130
4-6- سیستم حسابداری قیمت تمام شده محصولات کشاورزی مورد استفاده در شرکتهای کشت و صنعت 133
4-6-1- مواد اولیه 133
4-6-1-1 – آب 133
4-6-1-2- بذر مصرفی 135
4-6-1-3- کود مصرفی 135
4-6-1-4- سم مصرفی 135
4-6-2- کار 136
4-6-3- سربار 138
4-6-3-1- مبانی مورد استفاده در تسهیم هزینه های سربار 138
4-6-3-1-1- مبناهای مورد استفاده در تسهیم هزینه ماشین آلات و ادوات کشاورزی 138
4-6-3-1-2 مبنای مورد استفاده در تسهیم هزینه تأمین برق 140
4-6-3-1-3- مبنای مورد استفاده در تسهیم هزینه انبارداری 140
4-6-3-1-4- مبنای مورد استفاده درتسهیم هزینه نگهبانی 141
4-6-3-1-5 – مبنای مورد استفاده برای تسهیم هزینه استهلاک 141
4-6-4- نکاتی در مورد مرکز هزینه خدمات حسابداری صنعتی 141
4-7- نحوه شناسائی موجودی محصول نیمه ساخته پا یاندوره در شرکتهای تحت بررسی 142
4-8- بررسی نحوه شناسائی سهم سایر هزینه ها در بهای تولید 143
4-8-1- هزینه های آیش 143
4-8-2- هزینه استهلاک درختان 143
4-9- نحوه شناسائی وارائه هزینه عدم رویش کشتهای زارعی 143
4-10- نحوه شناسائی وارائه هزینه رکود یا افت غیر عادی تولید 144
4-11- نحوه شناسائی بهای تمام شده محصولات جانبی( باز یافتها) 144
4-12- خلاصه بررسی سیستم های حسابداری بهای تمام شده شرکتهای کشت و صنعت موجود در
قلمرو تحقیق 145
فصل پنجم 147
5-1- مقدمه 148
5-2- ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه 148
5-3- راهکارها و پیشنهادات 152
5-4 پیشنهادات برای تحقیقات آتی 161
5-5 محدودیتهای تحقیق 162
فهرست منابع فارسی
1- سرخانی ، محمد ،ً حسابداری صنعتی 1، انتشارات آیدین، چاپ سوم، 1384
2- عالیور، عزیز، حسابداری صنعتی جلد اول،نشریه 158سازمان حسابرسی، چاپ ششم. 1385
3- قوامی، محمد علی ، حسابرسی حسابداری واحد های تولید کننده محصولات کشاورزی، نشریه 133 سازمان حسابرسی چاپ سوم 1386
4- کمیته تدوین استاندارد های حسابداری، استانداردهای حسابداری شماره 26ً، نشریه 172 سازمان حسابرسی ، چاپ اول 1383
5- جلال اردکانی، عباس، موانع رشد بهره وری در کشاورزی، مجموعه مقالات و سخنرانیها اراضی کنگره های بهره وری ایران
6- پایان نامه کارشناسی ارشد، حسابداری، دانگشاه تربیت مدس، احمد پنجه، بررسی موانع و نازسائیها سیستم حسابداری بهای تمام شده، 1381
7- صدر الاشرافی، دکتر مهریار،ً اصول مدیریت و مدیریت کشاورزی، انتشارات دانشگاه تهران چاپ چهارم